Phong Thủy ở phương Tây

Các
đóng góp từ phương Đông từng tác động mạnh đến phương Tây phải kể các
vấn đề: tâm linh, ẩm thực và võ thuật và bây giờ là phong thủy.

Khoa học huyền bí hay khoa học môi trường?

Trong số các môn khoa học huyền bí phương Đông,
phải nhìn nhận Phong Thủy là khoa học gần gũi thực tế cuộc sống nhất.
Người phương Tây có cơ hội tiếp cận Phong Thủy tuy có cho rằng đây là
một khoa huyền bí cổ truyền có lịch sử hàng nghìn năm của xã hội nông
nghiệp Trung Hoa, nhưng cơ bản nó vẫn là một môn “khoa học môi trường”
mang tính thời đại đáng được tìm hiểu và nghiên cứu ứng dụng nghiêm
chỉnh cho xã hội công nghiệp.

Ý niệm tác động qua lại giữa “Thiên-Địa-Nhân”
(Trời-Đất-Người) của phương Đông không mấy xa lạ với ý niệm về mối quan
hệ tương tác giữa “Con người-Xã hội-Thiên nhiên” của phương Tây. Tất cả
đều có cùng một mục tiêu là mong muốn tìm kiếm lại sự hài hòa và cân
bằng cho cuộc sống của loài người từng bị xâm hại suốt một thế kỷ phát
triển công nghiệp vừa qua.

Các nhà nghiên cứu phương Tây ý thức được rằng
muốn hiểu biết thấu đáo Phong Thủy phương Đông không thể không nghiên
cứu sâu về Kinh Dịch, cùng các khái niệm về Đạo, Âm Dương, Ngũ Hành, Bát
Quái, Hình, Ý, Khí, Long Mạch, tuổi tác, hướng thích hợp theo tuổi và
giới tính, ý nghĩa về màu sắc theo quan niệm phương Đông. Quan niệm về
“khí” rất quan trọng trong khoa địa lý cũng được người phương Tây thấu
hiểu, xem nó tương đương với cái mà khoa học gọi là “năng lượng” vận
chuyển trong vũ trụ và con người. Ngoài ra họ còn phải đào sâu tìm hiểu
thêm về các trường phái Phong Thủy khác nhau như phái Địa Lý (thiên về
“hình”), phái Bát Trạch (nặng về “hướng”), phái Mật Tông (nghiêng về
“ý”) v.v…

Tuy vậy, sở dĩ người phương Tây dễ tiếp thu khoa
Phong Thủy là do bộ môn khoa học huyền bí này không giống như các khoa
Tử Vi, Tướng Mệnh chẳng hạn (cho rằng mọi vật có số phận riêng, định
mệnh đã an bài, khó lòng thay đổi), mà chủ trương rằng con người có thể
chủ động can thiệp nhắm thay đổi, sửa chữa lại những cái gì chưa hoàn
hảo để làm tốt hơn cho cuộc sống.

Cho
nên không ai lấy làm lạ một khi khoa Phong Thủy du nhập vào thế giới
phương Tây thì đã nhanh chóng biến thành nghệ thuật ứng dụng, chủ yếu
nhắm sắp đặt, trang trí nhà cửa, sân vườn, văn phòng và cơ sở thương
mại. Người ta cố tình loại bỏ phần “Âm phần” (tìm huyệt mộ trong xã hội
nông nghiệp phương Đông) rõ ràng là không phù hợp chút nào với xã hội
công nghiệp và đô thị hóa kiểu phương Tây.

Ứng dụng cụ thể vào cuộc sống

Với
những nguyên tắc đơn giản mà hiệu nghiệm, khoa Phong Thủy có thể thích
nghi vào xã hội mới, góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp, công việc làm
ăn khả quan hơn. Do vậy mà người phương Tây, nhất là người Mỹ, không
ngại xông xáo tìm tòi, nghiên cứu và áp dụng môn khoa học môi trường mới
đến từ phương Đông này. Họ đã trực tiếp tìm kiếm học hỏi từ các chuyên
gia phong thủy ở Trung Quốc cũng như trong cộng đồng Hoa kiều ở nước
ngoài để rồi truyền bá nó ra qua sách báo, băng hình, giảng dạy,
“talkshow” giải đáp thắc mắc trên truyền hình, trên báo chí…

Ngày
càng nhiều những nhà kinh doanh phương Tây quay về từ châu Á cũng đã
đem khoa Phong Thủy ra áp dụng vào cơ sở làm ăn, nhà cửa của họ. Người
Mỹ ở tầm trung bình cũng hiếu kỳ nghiên cứu Phong Thủy, bắt đầu ứng dụng
nó vào cuộc sống hàng ngày và họ thừa nhận đã thu đạt kết quả tích cực.

Phong thủy trong cộng đồng gốc châu Á ở phương Tây

Cộng
đồng di dân người Hoa rõ ràng là tin tưởng có phần hơi quá đáng vào
khoa Phong Thủy cổ truyền của họ, nhiều khi đến mức mê tín dị đoan.
Người Việt mình thì ít nhiều cũng tin Phong Thủy khi mua hoặc xây nhà,
nhưng không đến nỗi quá đáng như Hoa kiều. Nhiều người mình (gồm cả Việt
kiều lớp trẻ) cũng có một số hiểu biết nhất định về Phong Thủy qua
nghiên cứu sách báo. Ví như một kỹ sư trẻ tôi quen mua nhà ở California
nhất định không chịu chọn kiểu nhà có cầu thang nhìn thẳng ra cửa chính
hoặc đã xây sẵn hồ bơi ngay phía sau khối nhà…

Nay công ty địa
ốc lớn nhất nước Mỹ là KB Home đã xây dựng “nhà phong thủy” để bán cho
cộng đồng người di dân gốc Á và thuê cả nhân viên bán nhà rành về phong
thủy tư vấn khách hàng. Năm nay họ khoe là đã bán được một nửa trong
tổng số 32.000 căn nhà của họ cho khách hàng gốc châu Á.

Môn Phong Thủy nay đang được giảng dạy tại các khoa
Châu Á học tại các đại học và dự kiến sẽ trình bày như chuyên đề khoa
học ở các khoa liên quan đến khoa học môi trường và sinh thái, đến các
bộ môn thiết kế như quy hoạch đô thị, kiến trúc, trang trí nội thất,
cảnh quan…

Riêng tôi không nghĩ rằng Phong Thủy có thể giải
quyết được tất cả mọi chuyện của cuộc sống. Tất cả những gì do con người
tạo ra đều tương đối, Phong Thủy muốn thành công cần có sự hỗ trợ của
những yếu tố khác. Tuy vậy, tôi cũng nghĩ khoa Phong Thủy cần được người
mình quan niệm lại một cách nghiêm chỉnh hơn, không nên xem nó hoàn
toàn như một khoa học huyền bí, còn đầy rẫy những điều mê tín dị đoan
chưa đáng tin cậy, mà cần xem nó như môn “khoa học môi trường” mang tính
cổ truyền đã từng tồn tại trong vốn văn hóa dân tộc. Như vậy thì nó cần
được gìn giữ và phát huy theo hướng nhân văn và khoa học, nhắm phục vụ
cuộc sống của nhân dân ta bước vào thời đại mới.

Theo KTS. Nguyễn Hữu Thái

Ashui.com