Quy định mới giúp doanh nghiệp rút ngắn được 1.000 ngày làm thủ tục nhà ở xã hội

Thông tin trên được đưa ra tại tọa đàm “Đột phá để phát triển nhà ở xã hội” do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 5/6.

Theo ông Lê Hoàng Châu, HoREA trong giai đoạn 2021 – 2024, cả nước mới thực hiện được hơn 10% chỉ tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội. Đối với TP.HCM, nếu theo chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ vừa giao bổ sung là phải thực hiện 100.000 căn nhà, nhưng giai đoạn 2021 – 2024 mới làm được hơn 6.000 căn, tương đương hơn 6%. Như vậy, mục tiêu phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội nếu theo cơ chế cũ là không thể thực hiện được.

“Chúng tôi bị vướng ngay từ thủ tục đầu tiên là thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư mới được Quốc hội và Chính phủ sửa đổi trong năm 2024 thôi, nên chưa đi vào thực tế nhiều. Nhưng với Nghị quyết này, cắt giảm rất nhiều thủ tục, đặc biệt là thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư”, ông Châu nói.

Bên cạnh đó, chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của luật Đầu tư 2020 cũng “tắc tịt” vì quy định phải phù hợp với quy hoạch chi tiết, phù hợp với quy hoạch phân khu 1/2.000.

Đã tắc khâu này là tắc khâu tiếp theo, khâu phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500. Khi duyệt quy hoạch 1/500, doanh nghiệp lại bị tắc ở quy định phải phù hợp với quy mô dân số.

Ông Châu lấy ví dụ, 1 ha nhà ở thương mại được 1.000 căn, thì nhà ở thương mại tối thiểu là 25 m2, tối đa có thể là 200 – 300 m2. Nhưng nhà ở xã hội chỉ có hai loại căn hộ, một phòng ngủ và căn hai phòng ngủ, tức là tối thiểu 25 m2, tối đa 70 m2. Như vậy trên cùng 1 ha, chắc chắn nếu làm dự án nhà ở thương mại được 1.000 căn thì nhà ở xã hội phải lên đến 1.500 – 1.600 căn nhưng vượt trần dân số.

Vượt trần dân số mà không điều chỉnh được quy hoạch phân khu 1/2.000 là tắc, từ đó không duyệt được 1/500. Dù vậy, hiện nay, Nghị quyết 201 của Quốc hội đã khắc phục các điểm này.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản T.PHCM. Ảnh: VGP

Để tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, đảm bảo mục tiêu đầu tư ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt. Bộ Xây dựng đã chủ động tham mưu, trình Chính phủ và sau đó trình Quốc hội xem xét và ngày 29/5/2025 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 201 về thí điểm cơ chế đặc thù để phát triển nhà ở xã hội.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Bộ Xây dựng đã cơ bản hoàn thiện dự thảo Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 201 và đã gửi lấy ý kiến các bên liên quan. Dự kiến trình Chính phủ ban hành trong tháng 6 để đảm bảo nghị định có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Theo ông Châu, có hai nhóm cơ chế chính sách nổi bật trong nghị quyết này, bao gồm việc thành lập Quỹ Phát triển nhà ở Quốc gia và cơ chế đặc thù vượt trội, đột phá.

Nhóm chính sách thứ hai là cơ chế đặc thù vượt trội, đột phá. “Nổi bật là đổi mới triệt để quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội. Tính theo thời gian trong các quy định của Nhà nước là sẽ giảm được 350 ngày làm thủ tục nhà ở xã hội, nhưng thực tiễn chúng tôi thấy rút ngắn được hơn 1.000 ngày, tương đương khoảng 3 năm làm thủ tục nhà ở xã hội”, ông Châu nói.

Tuy nhiên, ông Châu cũng nhấn mạnh những vấn đề khó khăn hiện nay, đó là công tác chuẩn bị quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội và chính sách cho chủ đầu tư được vay ưu đãi.

“Hiện nay, chủ đầu tư chưa được vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội mà Nghị quyết cũng chưa điều chỉnh được. Luật Nhà ở thì cho nhưng chưa thực thi được. Làm sao cho người mua nhà ở xã hội được vay với lãi suất 4,8% như trước đây, chứ 6,6% hiện nay là quá cao”, ông Châu đề xuất.